Paryayvachi shabd in Hindi | आज हम व्याकरण का महत्वपूर्ण टोपिक पर्यायवाची शब्द के बारे में अभ्यास करेगे। जिस शब्द के अर्थ में समानता होती है उन्हे हम समानार्थी या पर्यायवाची शब्द कहते है। व्याकरण विद कहते है की जिस भाषा में जीतने अधिक पर्यायवाची शब्द होंगे वह उतनी ही सशक्त भाषा होगी। हम यह आर्टिकल में सभी प्रतियोगी परीक्षा में उपयोगी हो सके ऐसे पर्यायवाची शब्द का अभ्यास करने वाले है।
Paryayvachi Shabd in Hindi
यहा सभी पर्यायवाची शब्दों को अलग-अलग पार्ट में विभाजित करके दिए गये है। ताकि आपको पढ़ने में आसानी हो सके और कोई एक शब्द को ढूंढना हो तो आप आसानी से ढूँढ सकते हो।
( अ ) से शरू होने वाले शब्द
अतिथि | मेहमान, अभ्यागत, पाहुना, आगन्तुक |
अमृत | सुरभोग, सुधा, सोम, पीयूष, अमिय, जीवनोदक |
अग्नि | दहन, धनंजय, रोहिताश्व, वायुसखा, धूमकेतु, ऐनल, विभावसू, हुताशन, वैश्वनार, पावक, वहनी, आग, ज्वाला, |
अनुपम | अपूर्व, अतुल, अनोखा, अनूठा, अद्वितीय, अद्भुत, अनन्य |
अर्थ | है, तुरड़, वाजि, घोडा, घोटक |
असुर | राक्षस, निशाचर, दानव, दनुज, यातुधान, निश्चिचर, रात्रिचर, दैत्य, तमचर, |
अलंकार | आभूषण, भूषण, विभूषण, गहना, जेवर |
अर्थ | धन, द्रव्य, मुद्रा, दौलत, वित्त, पैसा |
अश्व | हय, तुरंग, घोडा, घोटक, हरी, तमस, अंधियारा |
आँख | अम्बक, विलोचन, लोचन, चक्षु, अक्षि, दृष्टि, अक्षि, नैन, नयन, नेत्र, |
आकाश | तारापथ, अंतरिक्ष, शून्य, नभ, गगन, अभ्र, व्योम, अम्बर, घाँ, अन्नत, आसमान, अर्श, पुष्कर |
आनंद | हर्ष, सुख, आमोद, मोद, प्रसन्नता, प्रमोद, उल्लास |
आश्रम | कुटी, स्तर, विहार, मठ, संघ, अखाड़ा |
आम | मादक, चुत, अमृतफल, रसाल, आम्र, सहकार, च्युत, अतिसौरभ |
आँसू | नेत्रजल, नयनजल, चक्षुजल, अश्रु |
आत्मा | जीव, देव, चैतन्य, चेतनतत्तव, अंत:करण |
अंग | अंश, अवयव, हिस्सा, भाग |
अभिमान | अस्मिता, अंह, अहंकार, अहंभाव, अहम्मन्यता, गर्व, घमंड, दर्प, दंभ, मद, मान, मिथ्यभिमान |
अरण्य | जंगल, वन, कानन, अटवी, कान्तार, विपिन |
अनि | कटक, दल, सेना, फौज, चमू, अनिकिनी |
आँगन | अँगना, अजीरा, प्राड़गण |
अनादर | अपमान, अवज्ञा, अवहेलना, अवमानना, परिभव, तिरस्कार |
( इ, ई ) से शरू होने वाले शब्द
इन्द्र | सुरेश, सुरपति, शक्र, पुरंदर, सुरेन्द्र, महेंद्र, अमरपति, मधवा, शचीश, वासव, मेघवाघन, यासव, वज्री, वज्रधर, वृषा, |
इंद्राणी | इंद्रवधू, मधवाणी, शची, शतवारी, पोलोमी |
ईश्वर | वांछा, अभिप्राय, स्पृहा, ईहा, अभिलाषा, चाह, लिप्सा, लालसा, कामना, ईप्सा, मनोरथ, आकांक्षा, अभीष्ट |
( उ, ऊ ) से शरू होने वाले शब्द
उपवन | बाग, बगीचा, उधान, वाटिका, गुलशन |
उक्ति | कथन, वचन, सूक्ति |
उग्र | प्रचंड, उत्कट, तेज, महादेव, तीव्र, विकत |
उचित | ठीक, मुनासिब, वाजिब, समुचित, सूक्तिसंग, न्यायसंगत, तर्कसंगत, योग्य |
उजड्ड | अशिष्ट, असभ्य, गंवार, जंगली, उद्दंड, नीरकुंश |
उजला | उज्ज्वल, श्वेत, सफेद, घवल |
उजाड़ | जंगल, बियावान, वन |
उत्कृष्ट | उत्तम, उन्नत, श्रेष्ठ, अच्छा, बढ़िया, उमड़ा |
उत्कोच | घुस, रिश्वत |
उत्पति | आविर्भाव, उद्धव, सृष्टि, पैदाइश, जन्म, उदय, उद्गम |
उद्धार | मुक्ति, छुटकारा, निस्तार, रिहाई |
उपाय | युक्ति, साधन, तरकीब, प्रयत्न |
उधम | उपद्रम, उत्पात, घूम, हुल्लड़, हुड़दंग, धमाचौकडी |
( ए ) से शरू होने वाले शब्द
ऐक्य | एकत्व, एका, एकता, मेल |
ऐश्वर्य | अमृद्धि, विभूति |
( ओ, औ, ऋ ) से शरू होने वाले शब्द
ओज | तेज, शक्ति, बाल, वीर्य |
ओंठ | ओष्ठ, अधर, होंठ |
औचक | अचानक, यकायक, सहसा |
औरत | स्त्री, जोरू, घरनी, घरवाली |
ऋषि | मुनि, साधु, यति, सन्यासी, तत्वज्ञ, तपस्वी |
( क ) से शरू होने वाले शब्द
कमल | नलिन, अरविंद, उत्पल, अम्भोज, तामरस, पुष्कर, महोत्पल, वनज, कंज, सरजिस, राजीव, पद्म, पंकज, नीरज, सरोज, जलन, जलपात |
किरण | गभस्ति, रश्मी, अंशु, अर्चि, गो, कर, मयूख, मरीचि, ज्योति, प्रभा |
कामदेव | मदन, रतिपति, कंदर्प, मनसिज, मनोज, अनंग, आत्मभू, काम, पुष्पधन्वा, मन्मथ, दर्पक, पंचशर |
कपड़ा | वस्त्र, पट, कर, अम्बर, चीर, वसन, अंशु, परिधान, मयूख |
कुबेर | कित्ररेश, यज्ञराज, धनद, धनाधिप, राजराज |
किस्मत | होनी, विधि, नियति, भाग्य |
कच | बाल, केश, कुंतल,चिकुर, अलक, रोम, शिरोरूह |
कबूतर | कपोत, रकटलोचन, पारावत, कलरव, हारिल |
कण्ठ | ग्रीवा, गर्दन, गला, शिरोधरा |
कृपा | प्रसाद, करुणा, अनुकम्पा, दया, अनुग्रह |
किताब | पोथी, ग्रंथ, पुस्तक |
किनार | तीर, फूल, कगार, तट |
किसान | कृषक, भूमिपुत्र, हलधर, खेतिहर, अन्नदाता |
कृष्ण | राधापति, घनश्याम, वासुदेव, माधव, मोहन, केशव, गोविंद, मुरारी, नंदनंदन, राधारमण, दामोदर, गोपीनाथ, मुरलीधर, द्वारिकधीश, यदुनंदन, कंसारी, रणछोड़, बंशीधर, गिरधारी |
कान | कर्ण, श्रुति, श्रुतिपटल, श्रवण, श्रोत, श्रुतिपूट |
कोयल | कुहुकिनी, पीक, काकपाली, सारिका, कोकिला, वनप्रिया, बसंतदुत |
क्रोध | रोष, कोप, अमर्ष, गुस्सा, आक्रोश, कोह, प्रतिघात |
कार्तिकेय | कुमार, षडानन, शरभव, सकन्द |
कुत्ता | श्वा, श्रवान, कुक्कुर, शुनक, सरमेव |
कल्पद्रुम | देवद्रुम, कल्पवृक्ष, परियाजात, मंदार, हरिचन्द्रन |
काक | कौआ, वायस, काग, करठ, पिशुन |
( ख ) से शरू होने वाले शब्द
खाना | भोज्य, सामग्री, खाद्य, वस्तु, आहार, भोजन |
खग | पक्षी, द्विज, विहग, नभचर, अण्डल, शकुनि, पखेरू |
खंभा | स्तूप, स्तंभ, खंभ |
खल | दुर्लज, दृष्ट, धूर्त, कुटिल |
खून | रक्त, लहू, शोणित, रुधिर |
( ग ) से शरू होने वाले शब्द
गणेश | विनायक, गजानन, गौरीनंदन, भूषकवाहन, गजवदन, भवानीनंदन, विध्रराज, मोदकप्रिय, मोददाता, गणपती, शंकरसुवन, लम्बोदर, महाकाय, एकदंत |
गंगा | देवनदी, मंदाकिनी, भागीरथी, विश्रुपगा, ध्रुवनंदा, सुरसरिता, देवनदी, सुरसरि, अमरतरंगिरी, विष्णुपदी, नदीश्वरी, त्रिपथगा |
गज | हाथी, हस्ती, मंतग, कुंभा, मदकल |
गृह | घर, सदन, गह, भवन, घाम, निकेतन, निवास, आगर, आयतन, आलय, आवास, निलय, मंदिर |
गाय | गौ, धेनु, सुरभि, भद्रा, रोहिणी |
गर्मी | ताप, ग्रीष्म, ऊष्मा, गरमी, निदाध |
गुरु | शिक्षक, आचार्य, उपाध्याय |
गरुड | खगेश, पत्रगारी, ऊरगारी, हरियान, वातनेय, खगपति, सुवर्ण, विषमुख |
गहड़ा | खर, गर्दभ, धूसर, रासभ, बेशर, चक्रीवान, वैशाखनंदन |
( घ ) से शरू होने वाले शब्द
घट | घड़ा, कलश, कुम्भ, नीप |
घर | आलय, आवास, गेह, गृह, निकेतन, निलय, निवास, भवन, वास, स्थान, शाला, सदन |
घास | तूर्ण, दूर्वा, दूब, कुश, शाद |
( च ) से शरू होने वाले शब्द
चन्द्र | चाँद, सुधांशु, सुधाधर, राकेश, सारंग, निशाकर, निशापती, रजनीपति, कलानिधि, हिमांशु, इंदु, सुधाकर, विधु, शशि, चंद्रमा, तारापति |
चरण | पद, पग, पाँव, पैर, पाद |
चतुर | विज्ञ, निपुण, नागर, पटु, कुशल, दक्ष, प्रवीण, योग्य |
चोर | तस्कर, दस्यु, रजनीचर, मोषक, कुंभीक, खनक, साहसिक |
चाँदी | रजत, सौध, रूपा, रुपक, रौप्य, चंद्रहास |
चंद्रिका | चाँदनी, ज्योत्स्ना, कौमुदी |
चोटी | मूर्धा, शीश, सानु, शुंग |
( छ ) से शरू होने वाले शब्द
छतरी | छत्र, छाता, छत्ता |
छली | छलिया, कपटी, धोखेबाज |
छवि | शोभा, सौन्दर्य, कान्ति, प्रभा |
छानबीन | जांच, पूछताछ, खोज, अन्वेषण, शोध, गवेषण |
छैला | सजीला, बॉका, शौकीन |
छोर | नोक, कोर, किनारा, सिरा |
( ज ) से शरू होने वाले शब्द
जल | मेधपुर, अमृत, सलिल, वारी, नीर, तोय, अम्बू, उदक, पानी, जीवन, पय, पेय |
जहर | गरल, कालकूट, माहुर, विष |
जगत | संसार, विश्व, जग, जगती, भाव, दुनिया, लोक, भुवन |
जीभ | रसना, रसज्ञा, रसिका, वाणी,वाचा, जबान |
जंगल | विपिन, कांतार, कानन, वन, बीहड़, विटप, अरण्य, गहन |
जेवर | गहना, अलंकार, भूषण, आभरण, मंडल |
ज्योति | आभा, छवि, धृति, दीप्ति, प्रभा, भा, रुचि, रोचि |
जहाज | पोत, जलयान |
जानकी | सीता, वैदही, जनकसूता, जनकतनया, जनकात्मजा |
( ट, ठ, ड़, ढ़ ) से शरू होने वाले शब्द
टक्कर | मुठभेड़, लड़ाई, मुकाबला |
टहलुआ | नौकर, सेवक, खिदमतगार |
टीका | तिलक, चिन्ह, दाग, धब्बा |
टोना | टोटका, जादू, यंत्रमंत्र, लटका |
ठंड | ठंड, शीत, सर्दी |
ठग | छली, धूर्त, धोखेबाज |
ठोंव | स्थान, जगह, ठिकाना |
ठिंगना | बौना, वामन, नाटा |
ठीक | उपयुक्त, उचित, मुनासिब |
ठेंठ | निपट, नीरा, बिल्कुल |
डंडा | सोंटा, छड़ी, लाठी |
डाली | भेंट, उपहार |
ढब | ढंग, रीति, तरीका, ढर्रा |
ढाँचा | पंजर, ठठरी |
ढील | शिथिलता, सुस्ती, अतत्परता |
ढूँढ | खोज, तलाश |
ढोंर | चौपाया, मवेशी |
( त ) से शरू होने वाले शब्द
तालाब | सरोवर, जलाशय, सर, पुष्कर, पधाकर, पोखरा, जलवान, सरसी, तड़ाग |
तोता | सुग्गा, शुक्र, सुआ, कीर, रक्ततूण्ड, दाड़िमप्रिय |
तरुवर | वृक्ष, पेड़, द्रुम, तरु, विटप, रूंख, पादक |
तलवार | असि, कृपाण, करवाल, खड्ग, शमशीर, चंद्रहास |
तरकस | तृण, तूणीर, त्रोण, निषंग, इषुधि |
तामरस | कमल, पंकज, सरसिज, नीरज, पुण्डरिक, इंदीवर |
तिमिर | तम, अंधकार, अंधेरा, तमिस्त्रा |
तीर | शर, अनी, सायक, बाण, शिलीमुख, विशिख |
( थ ) से शरू होने वाले शब्द
थोड़ा | अल्प, न्यून, जरा, कम, |
थाती | जमापूँजी, धरोहर, अमानत |
थाक | ढेर, समूह |
थप्पड़ | तमाचा, |
थंभ | खंभ, खंभा, स्तम्भ |
( द ) से शरू होने वाले शब्द
दूध | दुग्ध, स्तन्य, दोहज, गौरस, पीयूष, पय, क्षीर |
दास | नौकर, चाकर, सेवक, परिवचक, अनुचर, भुत्य, किंकर |
दु:ख | पीड़ा, कष्ट, व्यथा, वेदाता, संताप, संकट, क्लेश, यातना, यांतणा, शोक, खेद, पीर |
देवता | सुर, देव, अमर, वसु, आदित्य, निर्जर, त्रिदश, गीर्वाण, आदितिनंदन, अमर्त्य, अस्वप्न, लेख, अजर, विबधा |
द्रव्य | धन, वित्त, सम्पदा, विभूति, दौलत, सम्पति |
दैत्य | असुर, इंद्रारी, दनुज, दितिसूत, दैतेय, राक्षस |
दधि | दही, गोरस, मट्ठा, तर्क |
दरिद्र | निर्धन, गरीब, रंक, कंगाल, दिन |
दिन | गरीब, रंक, अंकिचन, दरिद्र, कंगाल, निर्धन |
दीपक | दीप, दिया, प्रदीप |
दृष्ट | पापी, पामर, अधम, नीच, खल, दुर्जन |
दांत | दशन, रदन, रद, द्विज, दंत, मुखखुर |
दर्पण | शीशा, आरसी, आईना, मुकुर |
दुर्गा | चंडिका, भवानी, कालिका, सिंहवाहिनी, कुमारी, कल्याणी, महागौरी, शिवा, चंडी, चामुंडा, कामाक्षी, सुभद्रा |
दया | अमर, देवता, सुर, निर्जर, वृंदारक, आदित्य |
देह | काया, तन, शरीर, वपु, गात |
( ध ) से शरू होने वाले शब्द
धन | दौलत, संपती, सम्पदा, वित्त |
धनुष | चाप, शरासन, कमान, कोदंड, पिनाक, सारंग, धनु |
( न ) से शरू होने वाले शब्द
नदी | तनुजा, सरित, शौवालिनी, स्त्रोतविनी, आपगा, निम्रगा, कुलंकषा, तटिनी, सारंग, जयमाला, तरंगिणी, दरिया |
नौका | नाव, बेड़ा, डोंगी, जलपात्र, तारिणी, जलयान, तरी, पतंग, तरी |
नाग | दादा, विषधर, भुजंग, अहि, उरग, ककोदर, फणीश, सारंग, व्यास, सर्प, साँप |
नर्क | यमलोक, यमपुर, नरक, यमालाय |
नर | जन, मानव, मनुष्य, पुरुष, मनुज |
निंदा | दोषारोपण, फटकार, बुराई, भर्त्सना |
नेत्र | चक्षु, लोचन, नयन, अक्षि, चख, आँख |
नया | नूतन, नव, नवीन, नव्य |
इन्हे भी पढ़े :- अनेक शब्दों के लिए एक शब्द |
( प ) से शरू होने वाले शब्द
पक्षी | खेचर, दविज, पतंग, पंछी, खग, विहग, परिंदा, शकुंत, चिड़िया, गगनचर, पखेरू, विहंग, नभचर |
पर्वत | पहाड़, गिरि, अचल, भूमिधर, तुंग, आद्री, शैल, अरनणीधर, धराधर, नग, भूधर, महीधर |
पंडित | विद्वान, कोविद, बुध, धीर, सुधि, मनीषी, प्राज्ञ, विचक्षण |
पुत्री | बेटी, आत्मजा, तनुजा, दीहिता, नंदिनी, लड़की, सुता, तनया |
पृथ्वी | धरा, धरती, भु, इला, उर्वी, धरित्री, घरणी,अवनि,मोदिनी, क्षिति, मही, वसुंधरा, वसुधा, जमीनी, भूमि |
पुष्प | फूल, सुमन, कुसुम, मंजरी, प्रसून, पहुप |
पानी | जल, नीर, सलीज, अंबु, अंभ, उदक, तोय, जीवन, वारी, पय, अमृत, मेघपुष्प, सारंग |
पार्वती | आर्या, गिरिजा, उमा, रुद्राणी, अर्पणा, गौरी, भवानी, शिवा, अंबिका |
परिवार | कुटुंब, कुनबा, खानदान, धराना |
परिवर्तन | बदलाव, हेरफेर, तबलिकी, फेरबदल |
पत्थर | पाहन, पाषाण, प्रस्तर, उपल |
पथ | मग, मार्ग, राह, पंथ, रास्ता |
पिता | जनक, तात, पितृ, बाप |
प्रकाश | ज्योति, चमक, प्रभा, छवि, धृति |
पेड़ | तरु, द्रुम, वृक्ष, पादप, रुक्ष |
पवन | वायु, हवा, समीर, वाट, मरुत, अनिल, पवमान, समीकरण, स्पर्शन |
( फ ) से शरू होने वाले शब्द
फल | फलां, बीजकोश |
फूल | पुष्प, सुमन, कुसुम, गुल, प्रसून |
( ब ) से शरू होने वाले शब्द
बाण | सर, तीर, सायक, विशिख, आशुग, इषु, शिलीमुख, नाराव |
बिजली | धनप्रिया, इन्द्रव्रज, चंचला, सौदामनी, चपला, बिजुरी, क्षणप्रभा, धनवल्ली, शया, एरवाती, दामिनी, तड़ित, विधुत |
ब्रह्मा | विधि, विधाता, स्वयंभू, प्रजापति, आत्मभू, लोकेश, पितामह, चतुरानन, विरंचि, अज, कर्तार, कमलासन, नभिजन्म, हिरण्यगर्भ |
ब्राह्मण | द्विज, भूदेव, विप्र, महीदेव, अग्रजन्मा, द्विजाती, भूसुर, महीसुर, वाडव, भूमिसुर, भूमिदेव |
बहुत | अनेक, अतीव, अति, बहुल, भूरी, बहु, प्रचुर, अपरिमित, प्रभूत, अपार, अमित, अत्यंत, असंख्य |
बादल | मेघ, धन, जलधर, जलद, वारिद, नीरद, सारंग, पयोद, पयोधर |
बंदर | वानर, कपि, कपीश, मर्कट, कीश, शाखामृग, हरी |
बगीचा | बाग, वाटिका, उपवन, उधान, फुलवारी, बगीचा |
बाल | कच, केश, चिकुर, चूल |
बलदेव | बलराम, बलभद्र, हलायुध, राम, मूसली, रोहिणेय, संकषर्ण |
( भ ) से शरू होने वाले शब्द
भोजन | खाना, भोज्य, सामग्री, खाध्य, वस्तु, आहार |
भय | भीती, डर, विभीषिका |
भाई | तात, अनुज, अग्रज, भ्राता, भ्रातृ |
भूषण | जेवर, गहना, आभूषण, अलंकार |
( म ) से शरू होने वाले शब्द
मछली | मीन, मत्स्य, जलजीवन, शफरी, मकर |
महादेव | शंभू, ईश, पशुपति, शिव, महेश्वर, शंकर, चंद्रशेख, भव, भूतेश, गिरीश, हर, त्रिलोचन |
मेध | धन, जलधर, वारिद, बादल, नीरद, वरिधर, पयोद, पयोधर |
मुनि | यति, अवधूत, सन्यासी, वैरागी, तपास, संत, भिक्षु, महात्मा, साधु, मुक्तपुरुष |
मित्र | सखा, सहचर, स्नेही, स्वजन, साथी, दोस्त |
मोर | केक, कलापी, नीलकंठ, शिखावत, सारंग, ध्वजी, शिखी, मयूर, नर्तकप्रिय |
मनुष्य | आदमी, नर, मानव, मनुष्य, जन, मनुज |
मदिरा | शराब, हाला, आसव, मधू, मध, वारुणी, सूरा, मद |
मधू | शहद, रसा, कसूमसाव |
मृग | हिरण, सारंग, कृष्णसार |
माता | जननी, मां, अंबा, जनयत्री, अम्मा |
मूर्ख | गँवार, अल्पमती, अज्ञानी, अपढ़, जुड़ |
मुत्यु | देहांत, मौत, अंत, स्वर्गवास, निधन, देहावसान, पंचत्व, इंतकाल, काशिवास, गंगालाभ, निर्वाण, मरण |
मुर्गा | तमचूक, अरुणशिखा, ताम्रचूड, कुक्कुट |
मग | पंथ, मार्ग, बाट, पथ, राह |
मैना | सारी, सारिका, त्रिलोचना, मधुरभाषा, कलहप्रिया |
मूँगा | प्रवाल, विद्रुम, रक्तमणी |
मोक्ष | मुक्ति, परधाम, निर्वाण, कैवल्य, निर्वाण, परमपद, अपवर्ग |
( य ) से शरू होने वाले शब्द
यम | सूर्यपुत्र, जीवितेश, श्राद्धदेव, कृतांत, अंतक, धर्मराज, किनाश, यमराज |
यमुना | कालिंदी, सूर्यसुता, रवितनया, तरणि,-यानुजा, तरणिजा, भनुजा |
युवती | युवती, सुंदरी, श्यामा, किशोरी, तरुणी, नवयौवना |
( र ) से शरू होने वाले शब्द
रात्री | निश, क्षया, रैन, रात, यामिनी, रजनी, त्रिमाया, क्षणदा, शर्वरी, तमस्विनी, विभावरी |
राजा | नृपति, भूपति, नरपति, नृप, महीप, राव, सम्राट, भूप, भूपाल, नरेश, महीपति, अवनिपती |
रवि | सूरज, दिवाकर, दिनेश, दिनकर, प्रभाकर, अंशुमाली, सूर्य, सविता, भानु |
रमा | इंदिरा, हरिप्रिया, श्री, लक्ष्मी, कमला, पद्मा, पद्मासन, समुद्रजा, श्रीभार्गव |
रामचन्द्र | राघव, कमलेन्द्र, कौशल्यानंदन, रघुपति, रघुवर, अवधेश, सीतापति, जानकीवल्लभ, रघुनाथ, रघुराज, रघुवीर |
रावण | दशानन, लंकेश, लंकापति, दशशिश, दशकंध, दैत्यन्द्र |
राधिका | राधा, ब्रजरानी, हरिप्रिया, वृषभानुजा |
रक्त | खून, लहू, रुधिर, शोणित, लोहित |
राक्षस | दैत्य,असुर, निशाचर |
( ल ) से शरू होने वाले शब्द
लक्ष्मी | चंचला, कमला, पद्मा, रमा, हरिप्रिया, पद्ममा, सिंधुसूता, कमलसना |
लड़का | बालक, शिशु, सूत, किशोर, कुमार |
लड़की | बालिका, कुमारी, सुता, किशोरी, बाला, कन्या |
लक्ष्मण | लखन, शेषावतार, सौमित्र, रामानुज, शेष |
लौह | अयस, लोहा, सार |
लता | बल्लरी, बल्ली, बेली |
( व ) से शरू होने वाले शब्द
वृक्ष | तरु, अगम, पेड़, पादप, विटप, गाछ, दरख्त, शाखी, विटप, द्रुम |
विवाह | शादी, गठबंधन, परिणय, व्याह, पाणिग्रहण |
वायु | हवा, पवन, समीर, अनिल, वात, मरुत |
वसन | अम्बर, वस्त्र, परिधान, पट, चीर |
विष | जहर, हलाहल, गरल, कालफूट |
विष्णु | नारायण, दामोदर, पीताम्बर, माधव, केशव, गोविंद, चतुर्भुज, उपेन्द्र, जनार्दन, चक्रपाणि, विश्वम्भर, लक्ष्मीपति, मधुरिपू |
विश्व | जगत, जग, भाव, संसार, लोक, दुनिया |
विधुत | धनवल्ली, चंचला, दामिनी, क्षणप्रभा, चपला, बिजुरी, करका, सौदामिनी, तड़ित |
वारीश | वर्षण, वृष्टि, वर्षा, पावस, बरसात |
वीर्य | जीवन, सार, तेज, शुक्र, बीज |
वज्र | कूलीस, पवि, अशनि, सभोलि |
विशाल | विराट, दुर्घ, वृहत, बड़ा, महा, महान |
वर्षा | पावस, बरसात, वर्षाकाल, चौमासा, वर्षाऋतु |
वसंत | मधुमास, माधव, कुसुमाकर, ऋतुराज |
वन | कानन, विपिन, अरण्य, कांतार |
( श, ष ) से शरू होने वाले शब्द
शेर | हरी, मुर्गराज, व्याघ्र, केहरी, केशरी, वनराज, सिंह, शार्दूल, हरी, मुर्गराज |
शिव | भोलेनाथ, शंभू, त्रिलोचन, महादेव, नीलकंठ, शंकर |
शरीर | काया, गात्र, अंग, कलेवर, वपु, गात देह, तनु |
शत्रु | रिपु, दुश्मन, अमित्र, वैरी, प्रतिपक्षी, अरि, विपक्षी, अराति |
शिक्षक | गुरु, अध्यापक, आचार्य, उपाध्याय |
शेषनाग | दादा, व्याल, उरग, भुजंग, पन्नग, अहि, नाग, फणीश, सारंग |
शुभ्र | गौर, श्वेत, अमल, वलक्ष, धवल, शुक्ल, अवदात |
शहद | पुष्परस, मधू, आसव, रास, मकरंद |
षंड | हिजड़ा, नपुंसक, नामर्द |
षडानन | षडमुख, कार्तिकेय, षाण्मातुर |
( स ) से शरू होने वाले शब्द
समुद्र | सागर, पयोधि, उदधि, पारावार, नदीश, निरनिधि, अर्णव, पयोनिधि, अब्धि, वारीश, जलधाम, नीरधि, जलधि, सिंधु |
समूह | दल, समुदाय, टोली, जत्था, मंडली, वृंद, गण, पुंज, संघ, समुच्चय |
सीता | वैदेही, जानकी, भूमिजा, जनकतनया, जनकनंदिनी, रामप्रिया |
सोना | स्वर्ण, जातरूप, हेम, सुवर्ण, हाटक, कुंदन, कंचन, कनक |
संसार | जग, विश्व, जगत, लोक, दुनिया |
सरस्वती | गिरा, शारदा, भारती, विणापति, विमला, वागीश, वागेश्वर |
सेना | ऊनी, कटक, दल, चमू, अनीक, अनिकिनी |
साधु | सज्जन, भद्र, सभ्य, शिष्ट, कुलीन |
सलील | अम्बू, जल, नीर, तोय, पानी, वारी |
सगर्भ | बंधु, भाई, सजात, सहोदर, भ्राता, सोदर |
सगर्भा | भगिनी, सजाता, सहोदय, बहिन, सोदरा |
सम | सर्व, समस्त, संपूर्ण, पूर्ण, अखील, निखील |
समीप | सन्निकट, आसन्न, निकट, पास |
सभा | अधिवेशन, संगिनी, परिषद, बैठक, महासभा |
सुंदर | कलित, ललाम, मंजुल, रुचिर, चारु, रम्य, मनोहर, सुहावना, चित्ताकर्षक, रमणीक, कमनीय, उत्तम, सुरम्य |
संध्या | सायंकाल, शाम, प्रदोषकाल, गोधूलि |
सहेली | अलि, भद्र, संगिनी, सहचारिणी, आली, सखी, सहचरी, सजनी |
इन्हे भी पढ़े :- हिन्दी मुहावरे और अर्थ |
( ह ) से शरू होने वाले शब्द
हनुमान | पवनसुत, पवनकुमार, महावीर, रामदूत, मरुतनय, अंजनीपुत्र, आंजनेय, कपीश्वर, केशरीनंदन, बजरंगबली, मारुति |
हस्त | हाथ, कर, पाणी, बाहु, भुजा |
हिमालय | हिमगिरि, हिमाचल, गिरिराज, पर्वतराज, नगपति, हिमपति, हिमाद्रि, नगेश |
हिरण | सुरभि, कुरग, मृग, सारंग |
होंठ | अक्षर, ओष्ठ, ओंठ |
हिमांशु | हिमकर, निशाकर, क्षपानाथ, चंद्रमा, निशिपती |
हंस | कलकंठ, मराल, सिपपक्ष, मानसौक |
हदय | छाती, वक्ष, वक्षस्थल, हिय, उर |